W dawnych czasach miasto Bańska Bystrzyca bogaciło się dzięki wydobyciu rudy miedzi w górach Starohorské vrchy na terenie doliny Špania Dolina. Większość zabytków górniczych w tej osobliwej górskiej wsi została zachowana do dziś i jest chroniona jako zabytek techniki.

Charakterystyczna osada górska Špania Dolina ukryta w górskich lasach Starohorské vrchy ma bogatą historię górniczą sięgającą aż do średniowiecza. W jej okolicy wydobywana była przede wszystkim ruda miedzi, którą stąd dostarczano do wielu krajów Europy. Najciekawszym zabytkiem górniczym jest kołatka (Klopačka). Historyczna budowla w środku osady zwoływała górników do pracy przez 600 lat.

Tradycję górniczą Španiej Doliny przypominają zachowane sztolnie, jak również olbrzymia hałda odpadów kopalnianych nazywana halnia, z której rozciąga się widok na piękną okolicę. Wieś została wpisana na listę zabytkowych rezerwatów budownictwa ludowego.

Źródło: Vydavateľstvo Dajama