Wodne młyny w Kvačianskiej dolinie

Lokalizacja: Žilinský kraj, okres Liptovský Mikuláš, Kvačany

GPS: N49°11'27'' E19°32'24''

Wodne młyny w Kvačianskiej dolinie należą do młynów górskiego typu i są one umieszczone w jednej z najładniejszych słowackich dolin w malowniczym paśmie górskim Chočské vrchy. Chodzi o jeden z ostatnich zachowanych zabytków tego rodzaju, co więcej, umieszczony w oryginalnym środowisku naturalnym.

Wybudowane są w górnej części Kvačianskiej doliny, która nazywa się Oblazy, w dorzeczu rzek Hutianka i Borovianka. Obydwa młyny wodne powstały w pierwszej połowie XIX wieku przy drodze, która łączyła Liptów z Orawą i Polską. Później jeden z nich przebudowano na tartak. Po opuszczeniu młynów przez dotychczasowych właścicieli, były one po 1980 roku odrestaurowane przez entuzjastów ze Słowackiego związku strażników przyrody i krajobrazu, późniejszych członków ruchu Strom života (Drzewo życia).

Horný mlyn (Młyn górny), tak zwany „gejdošovský“ jest trój-traktowy, wybudowany na kamiennej podmurówce. Pracę zapewniało koło, do którego woda doprowadzana była górnym napędem. Młyn został wybudowany przez gminę Sviniarky i od 1920 roku zamieszkali w nim państwo Gejdošowie, którzy żyli tutaj aż do śmierci.

Dolný mlyn (Młyn dolny), tak zwany „brunčiakovský“ został wybudowany przez gminę Veľké Borové. W 1931 roku młyn od gminy kupił František Brunčiak z Kvačian. Są w nim dwa koła, które napędzały nie tylko urządzenia młynarskie, ale też tartak starego typu. Aktualnie tartak jest zrekonstruowany i w takim stanie go można oglądać.

Młyny są częścią składową trasy turystyczno-poznawczej w dolinach Prosiecka i Kvačianska.

Źródło: Vydavateľstvo Dajama