W zbiorach Muzeum górnictwa w Rożniawie przechowywany jest cenny unikat techniczny - trzeci najstarszy na świecie parowy walec drogowy. Urządzenie zostało wyprodukowane przez firmę Aveling & Porter z Wielkiej Brytanii w 1883 roku. Nadano mu numer produkcyjny 1904.

Najstarsza maszyna, wyprodukowana w 1878 roku z numerem seryjnym 1457 zachowała się do dziś w norweskim Oslo i druga z numerem produkcyjnym 1760 znajduje się w Nottinghamshire w Anglii. Walec tasmański z 1883 roku o numerze seryjnym 1930 uważano aż do 2005 r. za trzeci najstarszy na świecie, wówczas wyprzedził go właśnie walec "rożniawski".

Walec o wadze 15 t napędzany jest przez ustawiony na leżąco silnik jednocylindrowy o mocy mniej więcej 5,2 kW z ciśnieniem roboczym 0,8 MPa. To jedyny taki walec o takiej wadze, który został wyprodukowany na zamówienie francuskiego klienta - firmy S. Bourdin (M. § L.).

Pierwotnie maszynę wyposażono w urządzenie służące do rozrywania jezdni drogowej, które zainstalowano na tylnej osi. Walce tego rodzaju, tzw. angielskie służyły do naprawy nawierzchni drogowej ze żwiru i makadamu, które przed naprawą czasami należało rozryć. W okresie późniejszym, kiedy zaczęto budować nawierzchnie smołowe (do ich dostosowania używano nowy, tzw. francuski typ walca), urządzenie to stało się niepotrzebne i zostało odmontowane od tylnej osi pojazdu.

Do 1948 roku walec stanowił własność firmy Billik, Schick & spółka z siedzibą w Pradze. W 1950 roku stanowił część wyposażenia Zarządu Dróg miasta stołecznego Pragi, który przekazał walec do Narodowego Muzeum Techniki w Pradze. Do Rożniawy trafił w 1959 roku. Nie są natomiast bliżej znane okoliczności, w jaki sposób i kiedy pojazd ten trafił z Francji do Pragi.

Ostatniemu kierowcy udało się uruchomić walec w 1959 roku na dziedzińcu Muzeum Górnictwa. Walec miał zostać użyty do położenia nawierzchni drogi prowadzącej do pralni w Rożniawie, której budowę wówczas rozpoczęto. Ponieważ jednak agregat parowy pękł i przepuszczał wodę, walec nie nadawał się do użycia i został ostatecznie wycofany z eksploatacji.

Autor: Pavol Horváth (BM)