Miasto VRANOV NAD TOPLĄ jest nie tylko główną siedzibą powiatu o tej samej nazwie, ale jednocześnie także jego  ośrodkiem administracyjnym, gospodarczym i kulturalnym. Miasto leży na przedgórzu Beskidów Niskich, na terenie Pogórza Wschodniosłowackiego, na obszarze średniego biegu rzeki Topli i Ondavy.

Mocnym atutem miasta VRANOV NAD TOPLĄ (23 000 mieszkańców) jest jego korzystne położenie geograficzne i piękno przyrody w jego okolicy. Niewątpliwie głównym ośrodkiem rekreacyjnym na obszarze powiatu jest zapora wodna Domaša. Okoliczne tereny zapewniają również bardzo dobre warunki do uprawiania sportów zimowych i turystyki. Miasto organizuje corocznie wiele imprez kulturalnych, z których najbardziej interesujące to Górnozempliński Festiwal Folklorystyczny (Hornozemplínske folklórne slávnosti), Dni Chórów z Vranova (Vranovské zborové dni) lub Złoty kasztan (Zlatý gaštan).

DZIEJE

Po raz pierwszy Vranov, wtedy jeszcze jako średniowieczną osadę i jako część składowa rozległych dóbr zamkowych Čičva wspomina się w 1270 roku. Pierwsze bezpośrednie informacje o Vranove znajdują się w registrach papieskiej dziesięciny z lat 1333 - 1337. Dzięki dogodnemu położeniu przy szlaku handlowym z Preszowa, stał się Vranov już w XIV wieku głównym ośrodkiem społeczno-gospodarczym dla obszarów w dorzeczu rzek Topla i Ondava. Oprócz rzemiosła i handlu, Vranov, od XIV wieku bierze również aktywny udział w dalekosiężnym handlu. Najstarszym pisemnym dokumentem o Vranovie, w którym spomina się o nim jako o mieście, jest akt króla Zygmunta z 1410 roku.  

ZABYTKI

Najbardziej wartościowym zabytkiem jest późnogotycka rzymskokatolicka Bazylika Narodzenia Najświętszej Marii Panny, którą wzniesiono w 1580 roku. Szczególnie cenne jest jego barokowe wnętrze, z sufitowymi malowidłami autorstwa wybitnego czeskiego artysty malarza Jana Łukasza Krackera, z rzeźbiarskimi i snycerskimi dziełami pochodzące z warsztatu Józefa Hartmana i ze zestawem przedmiotów liturgicznych autorstwa lewockiego złotnika Jana Syilassy. Dawny klasztor paulinów, który został dostawiony do kościoła, ozdabia barokowy portal oraz we wnętrzu drogocenne freski. Wartościowa pod względem artystycznym jest barokowa rzeźba grupowa świętego Jana Nepomuka i Najświętszej Panny Marii z dzieciątkiem Jezus z 1770 roku, które umieszczone są w rzymskokatolickim kościele świętego Franciszka z Assisi. W dzielnicy miejskiej Čemerné znajduje się interesująca greckokatolicka świątynia Wniebowzięcia Panny Marii, która skrywa w swoich wnętrzach zabytkowy ikonostas i ołtarz. Na państwowym wykazie chronionych zabytków kulturalnych znajduje się stary cmentarz żydowski. W mieście otwarto nową filię Muzeum Krajoznawstwa w Hanuszowcach ze stałą ekspozycją pt. "Człowiek i życie".

PROPOZYCJE WYCIECZEK

Naturalną granicę zachodnią powiatu stanowi górski grzebień Gór Slańskich (Slanské vrchy), które są interesujące nie tylko pod względem turystyki, kolarstwa turystycznego, ale także pod względem botanicznym, zoologicznym i geologicznym. Na terenie tych gór znajduje się 14 niewielkich co do swojej powierzchni obszarów chronionych, mnóstwo chronionych gatunków fauny i flory oraz niemal całkowita łowna fauna Słowacji.

Autor: IK LE

Źródło: Mesto Vranov nad Topľou