Miasto SPISKA NOWA WIEŚ (SPIŠSKÁ NOVÁ VES) rozpościera się w kotlinie Hornádskej, przy czym od północy otacza je cypel gór Levočské vrchy a od południa Rudawy Spišsko-gemerské rudohorie.
SPISKA NOWA WIEŚ (38 000 mieszkańców) jest siedzibą powiatu Spišská Nová Ves.
Wielką czerwcową atrakcją turystyczną w Spiskiej Nowej Wsi są Targi Spiskie, nawiązujące do prawie sześćsetletniej tradycji słynnych nowowiejsko-spiskich targów rocznicowych. Przez gości licznie i chętnie odwiedzane są również Dni miasta Spiska Nowa Wieśpołączone z Warsztatami rzemiosła ludowego, które odbywają się corocznie w sierpniu. W grudniu miasto organizuje tradycyjny Jarmark Wigilijny. Spiska Nowa Wieś jest centrum kulturalnym środkowego Spiszu, przez cały rok miasto tętni imprezami i atrakcjami.
DZIEJE
Najstarsze znaleziska kultury słowiańskiej na terenach miasta pochodzą z VIII wieku. Z okresu IX i X wieku znanych jest sześć regularnych siedlisk, które znajdowały się na terenie miasta lub w jego okolicy. Średniowieczne miasto formowało się na tarasie rzecznym w XIII wieku a powstało w wyniku połączenia najbardziej znaczącej kolonii słowiańskiej Iglów i nowego osiedla kolonistów saskich. Pierwsza pisemna wzmianka o mieście Spišská Nová Ves pochodzi z roku1268, kiedy wspomina się o miejscowości o nazwie Villa Nova. Pod koniec XIII i na początku XIV wieku, mieszkańcy miasta zbudowali jedną z największych fortyfikacji na terenach dzisiejszej Słowacji. Jego upadek nastąpił około połowy XIX wieku.
W latach od 1412 do 1772 Spiska Nowa Wieś należała do grupy miast danych w zastaw polskiemu królowi Władysławowi Jagiełło. Po 1871 roku na dynamiczny gospodarczy rozwój miasta miała zasadniczy wpływ koszycko-bogumińska (Košice-Bohumín) kolej żelazna.
ZABYTKI
Najbardziej charakterystyczną cechą Spiskiej Nowej Wsi jest jej staromiejski rynek w kształcie soczewki a który należy do najpiękniejszych na Słowacji i donajdłuższych tego typu w Europie. Dominantą rynku jest parafialny rzymskokatolicki Kościół pod wezwaniem Wniebowzięcia Najświętszej Marii Dziewicy. Na tle potężnej trójnawowej bazyliki wyróżnia się neogotycka wieża z końca XIX wieku, która liczy 87 m wysokości i jest najwyższą na Słowacji.
Naprzeciwko kościoła farnego, w północnej części rynku znajduje się wzniesiona na szerokość budowla, której częścią składową jest tzw. Brama Lewocka - Dom Prowincjonalny (Levočská brána - Provinčný dom). Pierwotnie była to budowla Ratusza Spiskiej Nowej Wsi (Spišskonovoveská radnica). Współcześnie w budowli mieści się siedziba Muzeum Spisza (Múzeum Spiša).
W samym środku rynku wznosi się Ratusz Spiskiej Nowej Wsi zbudowany w stylu klasycystycznym w latach 1777 - 1779. Obok ratusza stoi wzniesiony również w stylu klasycystycznym Kościół ewangelicki z lat 1790 - 1796.
Niedaleko rynku, w szeregowej zabudowie ulicy Lewockiej (Levočska ulica) znajduje się były kościół szpitalny, dziś noszący nazwę Kościół Słowacki – Kościół Niepokalanego Poczęcia Panny Marii. W mieście znajdują się również kolejne instytucje kulturalne takie jak: Galeria Artystów Spisza (Galéria umelcov Spiša),Spiskie Centrum Oświatowe (Spišské osvetové stredisko), Biblioteka Spiska(Spišská knižnica). Siedzibą Teatru Spiskiego (Spišské divadlo) oraz Miejskiego Ośrodka Kultury (Mestské kultúrne centrum) jest Reduta na końcu rynku.
PROPOZYCJA WYCIECZEK TURYSTYCZNYCH
W Spiskiej Nowej Wsi (w tzw. Madaras parku) znajduje się najmłodszy i najmniejszy, jednak zdaniem licznych zwiedzających najładniejszy ogród zoologiczny na Słowacji. Rozpościera się on na przestrzeni o powierzchni 8 hektarów i można w nim zobaczyć ponad 230 zwierząt (77 gatunków).
Spiska Nowa Wieś i miejscowości leżące od niej na zachód, są bramą wejściową z północnej strony do Parku Narodowego Słowacki Raj. Są punktem startowym dla niesłychanie turystycznie interesującego obszaru płaskowyżu krasowego, przepaści, wodospadów i jaskiń, gdzie nie brak nawet godnych uwagi zabytków dokumentujących ślady najstarszej historii zasiedlania Spisza i całej Słowacji.
Źródło: Vydavateľstvo Dajama, Mesto Spišská Nová Ves
