NITRA podawana jest jako najstarsze skupisko miejskie na Słowacji. Ma przydomek „starodawna”, ponieważ już w IX wieku była siedzibą Księstwa Nitrańskiego.

Centralną dominantą miasta jest Zamek Nitrański (Nitriansky hrad). Zbudowano go w XI wieku w miejscu olbrzymiego grodu słowiańskiego. Tworzy go kilka całości budowlanych. Najstarszą z zachowanych części jest kościół romański, który powstał w okresie od XI do XII wieku. Obecnie razem z Górnym i Dolnym Kościołem tworzy najcenniejszy obiekt zamku katedrę biskupa (biskupská katedrála).

Pierwotnie gotycki Pałac Biskupi (Biskupský palác), który stoi obok katedry biskupa, otrzymał późnobarokowy wygląd również w pierwszej połowie XVIII wieku. Turystów zwiedzających areał zamku zaciekawią także jego zewnętrze mury obronne, których najstarsza część pochodzi z okresu romańskiego i gotyckiego. Legendarna jest zwłaszcza wieża Vazilova veža na planie kwadratu, którą kilka razy przebudowywano a w drugiej połowie XIX wieku została przebudowana w stylu romantyzmu.

Pod zamkiem powstało Górne Miasto (Horné mesto), które było częścią składową gotyckiego umocnienia zamku. Jego dzisiejszy wygląd barokowo-klasycystyczny tworzą przede wszystkim Veľký seminár, klasztor franciszkański i kościół oraz Dom Żupny (Župný dom). Zwiedzający tą część miasta zatrzymają  się na pewno przy empirowym pałacu Kluchovom paláci, na rogu którego stoi posąg atlanta (ludowo nazywany Corgoň a według tego przezwiska nazwano także znane piwo nitrańskie).

Źródło: Vydavateľstvo Dajama