Muzeum Krajoznawcze w Hanušovcach nad Topľou zostało założone w roku 1975 jako muzeum regionu vranovskiego. Od 1976 roku mieści się ono w renesansowo-barokowym pałacu w Hanušovcach, gdzie ma jeszcze do dyspozycji dalszy historyczny obiekt – renesansowy budynek gospodarczy.
Od roku 1976 muzeum mieści się w renesansowo-barokowym pałacu – kasztelu w Hanušovcach a od roku 2005 ma swój oddział wydzielony w budynku Hornozemplinskiego Centrum Edukacyjnego we Vranowie nad Topľou. Muzeum ma charakter krajoznawczy. Zajmuje się badaniami i prezentacją przyrody i historii powiatu Vranov nad Topľou. Od roku 1998 specjalizuje się w problematyce emigracji zarobkowej ze Wschodniej Słowacji.
Oferta to 5 ekspozycji oraz 1 wystawa stała:
Warunki naturalne w regionie Vranov - ekspozycja umożliwia zapoznanie się przebiegiem procesów natury od ery mezozoicznej. W erze trzeciorzędu prezentowane są przykłady różnych typów mineralizacji i unikatowe skamienieliny organizmów morskich. Aktualną epokę geologiczną – czwartorzęd prezentuje flora i fauna lasów i niw nadrzecznych. Ekspozycja informuje również o sześciu regionalnych obszarach chronionych.
Ekspozycja Historia regionu Vranov zaczyna się od najstarszego okresu dziejów człowieka, ilustrowanych znaleziskami i badaniami archeologicznymi, w dalszej części znajdują się dokumenty najstarszej historii pisanej. Odrębne części ekspozycji poświęcone są historii związków wyznaniowych, historii rzemiosła, oraz historii wojskowości kończącej się dwiema wojnami światowymi w XX wieku.
Ekspozycja historycznych wnętrz oferuje zwiedzającym trzy pomieszczenia urządzone jako szlachecki salon z końca XIX w., pokój mieszczański z początku XX w. oraz sypialnię z połowy XX w.
Wystawa stała „Svetom, moje, svetom” udostępnia dotychczasowe wyniki badań nad historią emigracji ze Wschodniej Słowacji, w której badaniach muzeum się specjalizuje. Można obejrzeć dokumenty emigracyjne, dokumentację fotograficzną oraz różne dane statystyczne związane z poszczególnymi falami emigracyjnymi.
W renesansowym obiekcie znajduje się ekspozycja etnograficzna „Duch narodu”. Umożliwia zapoznanie się z zabytkami kultury materialnej i obyczajami ludu zamieszkującego obrzeża Zemplina i Šariša. Ekspozycję ożywiają figury prezentujące przykłady odzieży. Umożliwia ona również interaktywne włączenie zwiedzających do różnych czynności rzemieślniczych (przędzenie, tkanie).
Ekspozycja p.t. „Człowiek i życie we Vranovie nad Topľou” prezentuje w pięciu sekcjach przyrodę i historię vranowskiej części regionu.
Zarówno w swojej głównej siedzibie w Hanušovcich, jak też w oddziale we Vranovie oferuje liczne okresowe wystawy o szerokiej skali tematyki.
Źródło: Vlastivedné múzeum v Hanušovciach nad Topľou
