Na północny zachód od Nowego Miasta nad Wagiem (Nové Mesto nad Váhom) znajduje się Dolina Boszacka, która leży w obrębie pasma Białych Karpat. Jako jej cichy strażnik na wzgórzu przy ujściu doliny, w miejscowości Haluzice wznosi się warowny kościółek romański.

Dolina rzeki Wag była chroniona z wielu stron systemem warownych zamków, które zapewniały relatywną ochronę mieszkańców przed niszczącymi najazdami  nieprzyjaciół. Odcinek, gdzie znajduje się Kościółek Haluzice, był słabym punktem w systemie obronnym. Dlatego właśnie wokół kościoła zbudowano obronny mur kamienny z wieżami i strzelnicami, który w razie potrzeby służył jako krótkookresowe miejsce schronienia dla mieszkańców najbliższej okolicy.

Pierwsza pisemna wzmianka  o kościele pochodzi z 1299 roku, znajduje się ona w dokumencie, w którym mowa o zajęciu posiadłości Mateusza Czaka "Trenczyńskiego" przez wojska królewskie. Kościół został później przebudowany w stylu gotyckim i renesansowym. W XIX wieku był opuszczony, a w latach sześćdziesiątych XX wieku częściowo zrekonstruowany i zakonserwowany. Obecnie odbywają się tutaj msze święte a nawet udzielane są śluby.

W kierunku na północ on kościoła znajduje się żleb o nazwie Jar Haluzicki o głębokości 50 metrów. Jego długość wynosi około 1000 m a szerokość 200 metrów. W wyniku działań erozyjnych Potoku Haluzickiego na podłożu gliniastych łupków i skał dolomitowych tego fliszowego pasma Karpat Białych, część północnego obwarowania kościoła runęła w przepaść. W dawnych czasach ludzie pokonywali potok przez mostek. Aktualnie jar jest obszarem krajobrazu chronionego.

Ze wzgórza, na którym stoi kościółek, rozpościera się przepiękny widok na dolinę Wagu, Zamek Beckov i Zamek Trenczyn.

Autor: Mgr. Peter Pastier

Źródło: KIC Trenčín