Górnictwo i hutnictwo kojarzy się większości z nas z bardzo ciężką pracą fizyczną, ale również z małymi górnikami tzw. „permonikami“, które są częścią składową każdej legendy górniczej; a gdy oni znikają z kopalni, znika także jej bogactwo.

Budowle, w których aktualnie mieści się Ekspozycja górnictwa i hutnictwa Liptowa, były częścią Zakładów Kolejarskich w Hrádku z końca XVIII wieku. Są to pierwotne obiekty kołatki (Klopačka), która swoim stukaniem oznajmiała początek i koniec pracy, oraz stanowiska do ważenia (Vážnica). Oba budynki były zgłoszone jako zabytki techniczne II klasy.

W 1792 roku mieszkańcy liptowskiej miejscowości Hybe uzyskali od tutejszych władz zezwolenie na prace wiertnicze a na terenie „Podjakovej“ – pomiędzy miejscowościami Liptovský Hrádok i Kráľova Lehota – zbudowali hutę do przetwarzania rudy miedzi i wielki piec nazywany Maša, w którym przerabiano rudę żelaza. Rudę żelaza potem ważono na stanowisku do ważenia. Z miedzi kuto miedziane płyty, które były spławiane z prądem Wagu na tzw. półtratwach, w Ružomberku łączono je w całe tratwy i dalszy transport odbywał się Dunajem pod prąd, aż do Wiednia. Tutaj, oprócz żelaza i miedzi, transportowano sól, bryndzę, ser i inne liptowskie przysmaki.

W Hrádku przerabiano żelazo wysokiej jakości. Pracowali tam specjaliści, którzy przyjechali z Niemiec i należeli do królewskich pracowników. Również dlatego na początku XIX wieku zbudowano tutaj fabrykę produkcji broni palnej, pistoletów i karabinów.

Górnictwo i wydobycie rudy żelaza ma obecnie w Liptovskim Hrádku już tylko znaczenie historyczne a dzisiejszym pokoleniom przypominają o nim tylko dwa skrzyżowane młoty górnicze w dolnej części herbu miasta.

Autor: Eva Čenková

Źródło: Mesto Liptovský Hrádok