Perełki architektury ludowej

Specyficznym przykładem budownictwa sakralnego są kościoły drewniane. Ludowi budowniczy pokazali w nich harmonię duszy człowieka z przyrodą i tęsknotę za oderwaniem się od życia codziennego. Do najstarszych należą gotyckie kościoły drewniane (np. Hervartov (Herwartów), Tvrdošín (Twrdoszin)). Do drugiego typu należą ewangelistyczne tzw. kościoły artykularne - np. Sv.Kríž, Leštiny, Kežmarok, Hronsek (Święty Krzyż, Lesztiny, Keżmarok Hronsek). Budowano je na podstawie artykułu ustawy (tzw. artykuły) cesarza Leopolda I. na końcu XVII wieku.

Klejnotem architektury ludowej jest także trzeci typ kościołów zbudowanych we wschodniej Słowacji w większości w XVIII wieku. Pierwotnie kościoły były greckokatolickie, później niektóre zmieniono na prawosławne. Dominują w nich wyjątkowe ikony karpackie, które są zazwyczaj osadzone do ikonostasów ozdobionych w stylach baroku oraz rokoko.

Wyjątkową ogólnoświatową wartość przedstawiają drewniane kościoły Łuku Karpackiego, które zostały w 2008 roku wpisane na listę Światowego Dziedzictwa UNESCO: rzymsko-katolickie kościoły w Hervartove a Tvrdošíne, ewangelickie kościoły artykularne w Kežmarku, Leštinách a Hronseku, kościoły obrządku wschodniego w  Bodružali, Ladomirovej a Ruskej Bystrej.

  • Hervartov – Kościół św. Franciszka z Asyżu

    Rzymskokatolicki drewniany Kościół św. Franciszka z Asyżu (Kostol sv. Františka z Assisi) został w 2008 roku wpisany, wraz z kolejnymi 7 drewnianymi kościołami Łuku Karpackiego, na Listę Światowego Dziedzictwa UNESCO.
    więcej
  • Kežmarok – Kościół Św. Trójcy

    Artykularny ewangelicki Kościół Św. Trójcy (Kostol sv. Tojice) jest jedną z najbardziej zachowanych słowackich drewnianych budowli sakralnych w Keżmarku (Kežmarok). W 2008 roku został wpisany wraz z kolejnymi 7 drewnianymi kościołami Łuku Karpackiego na Listę Światowego Dziedzictwa UNESCO.
    więcej
  • Bodružal – Cerkiew św. Mikołaja

    Greckokatolicka Cerkiew św. Mikołaja (Chrám sv. Mikuláša) została  w 2008 roku wraz z kolejnymi 7 drewnianymi kościołami Łuku Karpackiego wpisana na Listę Światowego Dziedzictwa UNESCO.
    więcej
  • Hronsek – Artykularny Kościół

    Drewniany ewangelistyczny kościół artykularny został w 2008 roku wpisany wraz z kolejnymi 7 drewnianymi kościołami Łuku Karpackiego na Listę Światowego Dziedzictwa UNESCO.
    więcej
  • Ladomirová – Cerkiew św. Michała Archanioła

    Greckokatolicka drewniana Cierkiew św. Michała Archanioła (Chrám sv. Michala Archanjela) została w 2008 roku wraz z kolejnymi 7 drewnianymi kościołami Łuku Karpackiego wpisana na Listę Światowego Dziedzictwa UNESCO.
    więcej
  • Leštiny – Artykularny Kościół

    Drewniany Artykularny Kościół Ewangelicki z roku 1688 ma drewnianą dzwonnicę. W 2008 roku został wpisany wraz z kolejnymi 7 drewnianymi kościołami Łuku Karpackiego na Listę Światowego Dziedzictwa UNESCO.
    więcej
  • Miroľa

    Greckokatolicki drewniany Kościół Ochrony Przeświętej Bogurodzicy.
    więcej
  • Ruská Bystrá – Cerkiew Przeniesienia relikwii św. Mikołaja

    Greckokatolicka drewniana Cerkiew Przeniesienia relikwii św. Mikołaja – biskupa (Chrám Prenesenia ostatkov sv. Mikuláša – biskupa)  została 2008 roku wraz z kolejnymi 7 drewnianymi kościołami Łuku Karpackiego wpisana na Listę Światowego Dziedzictwa UNESCO.
    więcej
  • Tvrdošín – Kościół Wszystkich Świętych

    Pychą Tvrdošína (Twrdoszyna) i jego najstarszym zachowanym zabytkiem budowlanym jest gotycki drewniany rzymskokatolicki Kościół Wszystkich Świętych (Kostol Všetkých svätých) na cmentarzu miejskim. W 2008 roku został wpisany wraz z kolejnymi 7 drewnianymi kościołami Łuku Karpackiego na Listę Światowego Dziedzictwa UNESCO.
    więcej
  • Lukov - Venécia

    Greckokatolicki drewniany Kościół św. Kozmy i Damiana.
    więcej
  • Kalná Roztoka

    Greckokatolicki drewniany Kościół św. Bazyla Wielkiego.
    więcej
  • Nižný Komárnik

    Greckokatolicki drewniany Kościół Ochrony Przeświętej Bogurodzicy.
    więcej
  • Svätý Kríž

    Drewniany Artykularny Kościół Ewangelicki koło miejscowości Svätý Kríž (Święty Krzyż) jest jedną z największych budowli drewnianych w Europie Środkowej, którą przeniesiono tu w latach 1974 - 1982 z  Paludzy.
    więcej
  • Uličské Krivé

    Greckokatolicki drewniany Kościół św. Michała Archanioła z roku 1718 jest trójdzielną budowlą zrębową typu bojkowskiego zlokalizowaną na niskich fundamentach kamiennych.
    więcej
  • Brežany

    Greckokatolicki drewniany Kościół św. Łukasza Ewangelisty z roku 1727. Jest to trójdzielny obiekt zrębowy o nietypowej architekturze zewnętrznej z wyraźnymi wpływami gotyckiej rzymskokatolickiej architektury sakralnej. Typową jest samodzielnie stojąca wieża, która nie jest złączona z konstrukcją dachową nawy.
    więcej
  • Dobroslava

    Greckokatolicki Kościół św. Paraskiewy został zbudowany w 1705 roku. Jest to budowla zrębowa, trzyczęściowa z nową nawą poprzeczną na wysokiej kamiennej podmurówce.
    więcej
  • Frička

    Greckokatolicki drewniany Kościół św. Michała Archanioła pochodzi z XVIII wieku. Jest to trójdzielna budowla zrębowa.
    więcej
  • Hrabová Roztoka

    Greckokatolicki drewniany Kościół św. Bazyla Wielkiego był wybudowany w 1750 roku. Jest to trójdzielna budowla zrębowa, pokryta gontowym dachem z dwoma wieżyczkami.
    więcej
  • Hraničné

    Rzymskokatolicki drewniany Kościół Niepokalanego Poczęcia Marii Panny pochodzi z roku 1785. Jest to jednonawowa budowla zrębowa służąca wierzącym obrządku rzymskokatolickiego i wschodniego.

    więcej
  • Hunkovce

    Greckokatolicki Kościół Zaśnięcia Przeświętej Bogurodzicy z końca XVIII wieku. Naprawiono go w roku 1947. Jest to trójdzielny, barokowy, trójnawowy obiekt zrębowy na niskiej podmurówce kamiennej.
    więcej
  • Inovce

    Greckokatolicki drewniany Kościół św. Michała Archanioła wybudowano w roku 1836. Jest to trzyczęściowa budowla zrębowa przykryta czterospadowym dachem gontowym z dwoma wieżyczkami. W areale znajduje się dzwonnica drewniana.
    więcej
  • Jedlinka

    Greckokatolicki drewniany Kościół Ochrony Przeświętej Bogurodzicy pochodzi z roku 1763. Jest to typowy łemkowski wariant trójdzielnych i trójwieżowych, zrębowych świątyń regionu rusińsko-ukraińskiego.
    więcej
  • Korejovce

    Greckokatolicki Kościół Ochrony Bogurodzicy wybudowano w roku 1764. Jest to trójdzielna budowla zrębowa przykryta dachem gontowym z trzema wieżami.
    więcej
  • Krajné Čierno

    Greckokatolicki Kościół św. Bazyla Wielkiego z pierwszej połowy XVIII wieku (prawdopodobnie z roku 1730). Jest trzyczęściową budowlą zrębową przykrytą dachem gontowym z trzema wieżyczkami.
    więcej
  • Krivé

    Greckokatolicki drewniany Kościół św. Łukasza Ewangelisty został zbudowany w roku 1826.
    więcej
  • Mikulášová

    Greckokatolicki drewniany Kościół Ochrony Przeświętej Bogurodzicy z roku 1730. W roku 1931 przesunięto go do skansenu - Muzeum Architektury Ludowej w Uzdrowisku Bardziejowskim.
    więcej
  • Nová Polianka

    Greckokatolicki drewniany Kościół św. Paraskievy pochodzi z roku 1766. Jest to trójdzielna świątynia z trzema wieżami. Ikonostas pochodzi z połowy XVIII wieku.
    więcej
  • Nová Sedlica

    Greckokatolicki drewniany Kościół św. Michała Archanioła zbudowano w roku 1764. Jest to trójdzielny budynek zrębowy typu łemkowskiego. Trójdzielność przestrzeni podkreślona jest z zewnątrz trzema wieżami.
    więcej
  • Príkra

    Greckokatolicki drewniany Kościół św. Michała Archanioła z roku 1777 to trójdzielna budowla zrębowa. Ikonostas pochodzi z połowy XVIII wieku, niektóre ikony są z XVII wieku.
    więcej
  • Ruský Potok

    Greckokatolicki drewniany Kościół św. Michała Archanioła pochodzi z roku 1740. Jest to świątynia typu bojkowskiego o trzech pomieszczeniach.
    więcej
  • Šemetkovce

    Greckokatolicki drewniany Kościół św. Michała Archanioła z roku 1752 jest świątynią trójdzielną. Częścią składową areału jest drewniana dzwonnica. Areał był pierwotnie otoczony drewnianym ogrodzeniem konstrukcji zrębowej z daszkiem gontowym.
    więcej
  • Šmigovec

    Greckokatolicki drewniany Kościół Wniebowstąpienia Pana pochodzi z roku 1755. Budowla jest wewnątrz natarta gliną.
    więcej
  • Topoľa

    Greckokatolicki drewniany Kościół św. Michała Archanioła zbudowano w roku 1700. Jest to trójdzielna budowla gontowa typu bojkowskiego, która została wybudowana na ostrym kopcu nad wsią. Otacza go cmentarz.
    więcej
  • Trnové

    Pychą okolicy Žiliny (Żyliny) i najstarszym dochowanym zabytkiem budowlanym gminy Trnové (Trnowe) jest gotycki drewniany rzymskokatolicki Kościół św. Juraja znajdujący się na cmentarzu miejskim.
    więcej
  • Tročany

    Greckokatolicki drewniany Kościół św. Łukasza Ewangelisty.
    więcej
  • Vyšný Komárnik

    Greckokatolicki drewniany Kościół św. Kozmy i Damiana pochodzi z roku 1924. Jest to trójdzielna świątynia z samonośną wieżą trzystopniową.
    więcej
  • Zboj

    Prawosławny drewniany Kościół św. Mikołaja zbudowano w roku 1775. Jest to trójdzielna cztetroprzestrzenna budowla należąca do typowych łemkowskich rusińsko-ukraińskich trójdzielnych świątyń zrębowych z trzema wieżami.
    więcej
  • Zuberec

    W Areale wyjątkowego skansenu - Muzeum Wsi Orawskiej, który znajduje się tylko 3 km od Zuberca na polanie Brestová, zlokalizowanej w prześlicznej scenerii górskiej dominuje cmentarz oraz późnogotycki drewniany Kościół św. Elżbiety.
    więcej